Zgoda na wyjazd dziecka za granicę FAQ

Jeśli chcemy, aby nasze dziecko wyjechało za granicę z dziadkami lub kimś innym musimy wyposażyć opiekunów w specjalną zgodę?

Tak, powinniśmy dać zgodę na wyjazd dziecka za granicę, która powinna być sporządzona w formie pisemnej i może się ona przydać w kilku sytuacjach. Zazwyczaj biura podróży sygnalizują o konieczności takiej zgody, ale także, gdy jest to wyjazd organizowany samodzielnie, warto dać opiekunom dziecka taki dokument. 

Co w sytuacji, kiedy dziecko wyjeżdża z jednym z rodziców?

Co do zasady władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom i każdy z rodziców jest zobowiązany i uprawniony do jej wykonywania. Zatem możliwe jest, by rodzic wyjeżdżający z dzieckiem samodzielnie, wybrał się bez zgody drugiego z rodziców. Jednakże z uwagi na występowanie tzw. porwań rodzicielskich  i wrażliwość odpowiednich służb na sytuacje, gdy jedno z rodziców podróżuje z dzieckiem, z ostrożności zalecam przygotowanie zgody.

Jak wyglądają formalności związane ze sporządzeniem takich dokumentów?

Warto, by zgoda na wyjazd dziecka była sporządzona w formie pisemnej z podpisem urzędowo poświadczonym. Poświadczenie podpisu można uzyskać w kancelarii notarialnej.

Mimo że nie jest to czynność notarialna zajmująca dużo czasu proponuję, by uprzednio skontaktować się telefonicznie z notariuszem i ustalić konkretny termin na jej dokonanie. 

Należy zgłosić się do  kancelarii z napisanym, lecz nie podpisanym, dokumentem. Następnie notariusz sprawdzi tożsamość rodzica (należy mieć zatem ze sobą ważny dowód osobisty lub paszport) i poprosi go o złożenie podpisu. Fakt, że podpis złożono w obecności notariusza, zostanie odnotowany na oddzielnej karcie podpisanej przez notariusza i opatrzonej urzędową pieczęcią notariusza (z godłem), która zostanie połączona z dokumentem. Ta czynność będzie miała nadany swój niepowtarzalny numer w rejestrze nazywanym Repertorium A notariusza.

Jaki jest koszt sporządzenia dokumentów?

Koszt poświadczenia podpisu pod zgodą to 20 zł plus VAT, razem 24,60 zł.

Jeżeli chcielibyśmy by taki dokument sporządził notariusz, należy liczyć się z dodatkową opłatą, zazwyczaj 200 zł plus VAT, czyli 246 zł.

Jakie konsekwencje może mieć wyjazd dziecka bez stosownych dokumentów?

Wyłącznie paszport dziecka wystarcza do przekroczenia przez nie granicy. Jednak z uwagi na zdarzające się uprowadzenia dzieci, także uprowadzenia rodzicielskie, pracownicy straży granicznej, a także osoby pracujące na lotniskach są szczególnie wrażliwe na dzieci podróżujące bez rodziców lub z jednym rodzicem. W konsekwencji np. dziadkowie wylatujący z wnukiem na wakacje mogą być narażeni na konieczność złożenia wyjaśnień. 

Czy na terenie UE także obowiązują takie restrykcje?

Tak, pamiętajmy, że choć kontrole na granicach między państwami UE nie są przeprowadzane, to mogą być w szczególnych sytuacjach przywrócone.

Poświadczona notarialnie zgoda rodziców i paszport wystarczą do podróżowania po całym świecie,  czy też istnieją kraje, w których wymagane są dodatkowe dokumenty?

Paszport dziecka i zgoda powinny wystarczyć, jednak dobrą praktyka jest, by przed podróżą skontaktować się z przedstawicielstwem dyplomatycznym państwa (urząd konsularny, ambasada) i potwierdzić jakie dokumenty są potrzebne.

Ile trwają formalności?

Notarialne poświadczenie podpisu pod przygotowaną już zgodą na wyjazd dziecka to czynność, która nie zajmuje wiele czasu, zazwyczaj wszystko udaje się załatwić w przeciągu godziny. Jeżeli rodzice chcą, aby to notariusz przygotował dokument, zajmie to nieco więcej czasu – najlepiej skontaktować się z notariuszem wcześniej, aby mógł uprzednio przygotować pismo i zgłosić się do kancelarii na umówiony termin złożenia podpisu. 

Dokument będzie potrzebny na granicy, czy także w innych sytuacjach?

Dokument będzie potrzebny na granicy, ale nie jest wykluczone także skorzystanie z niego np. podczas kontroli policyjnej.

Proszę wziąć pod rozwagę przygotowanie dokumentu obejmującego w swej treści nie tylko zgodę na wyjazd dziecka za granicę, ale także przewidującego w przypadku choroby bądź wypadku zgodę na leczenie dziecka i na zabiegi medyczne w okresie pobytu za granicą. 

W jakim języku musi być sporządzona zgoda?

Najlepiej by była sporządzona w języku polskim i w języku kraju, do którego się uda dziecko z opiekunem. Może być także sporządzona w języku polskim i następnie przetłumaczona (po złożeniu podpisów u notariusza, gdyż wtedy tłumaczenie obejmie też klauzulę poświadczeniową) przez tłumacza przysięgłego. 

Czy jeśli w podróży małoletni będzie przekraczał kilka granic, powinien dysponować dokumentem przetłumaczonym na język każdego z tych krajów?

Czasami stosuje się tłumaczenie na język państwa docelowego i na angielski, który stał się w zglobalizowanym świecie językiem wspólnym. Jednak należy pamiętać, że służby graniczne nie mają obowiązku znać języka angielskiego, stąd najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest tłumaczenie dokumentu na języki każdego z krajów, których granice będą przekraczane.

Czy takie oświadczenie ma datę ważności, czy np. wystawione raz dla dziadków może obowiązywać na kilka wyjazdów?

Oświadczenie można skonstruować w ten sposób, że wskazuje się konkretne daty wyjazdu  (przykładowo: wyrażam zgodę na wyjazd do Turcji w terminie od 01.06.2020 do 15.06.2020) albo bezterminowo. Jednakże, z uwagi na to, że swego czasu oświadczenia o bezterminowej zgodzie na wyjazd wraz z przeniesieniem bardzo szerokiego zakresu władzy rodzicielskiej były wykorzystywane do nielegalnych adopcji dzieci, taka bezterminowa zgoda może wzbudzić wątpliwości służby granicznej, dlatego zalecam ostrożność przy ich formułowaniu. Uważam, że lepiej by była to zgoda na konkretny wyjazd. 

Co powinno być zawarte w zgodzie?

Zakres zgody zależy od woli rodziców, ale nie może wskazywać na pozbawienie się przez rodziców ich władzy rodzicielskiej, absolutne minimum to wyrażenie zgody na wyjazd dziecka za granicę do określonego kraju pod opieką określonych osób.

Należy podać dane dziecka i opiekunów – imię, nazwisko, pesel, dokument tożsamości. Jak wspomniałam wcześniej – warto zakreślić ramy czasowe wyjazdu. 

Proponuję także wskazać, że rodzice wyrażają zgodę na podejmowanie w tym czasie decyzji dotyczących bieżących spraw dziecka, nie wyłączając kwestii dotyczących ewentualnego leczenia i pobytu w zakładach opieki zdrowotnej.